Arbeidsbok

Kvifor trur du vi kan bli sjuke når vi får virus i kroppen? Bruk det du kan frå før når du svarar på oppgåva.

Alle modellar har sine styrkar og avgrensingar. Kva synest du er styrkane og avgrensingane ved modellen på figur 3?

I utsnittet av cella ovanfor er viruset ganske lite i forhold til cella. På oversiktsbiletet er derimot virusa ganske store i forhold til cellene. Kvifor trur du det er slik i denne modellen?

Vi såg innleiingsvis at Viktor ikkje kunne kjenne smaken på smoothien. Han lurte på kvifor koronavirus kan påverke smakssansen.

Bruk det du har lært til å fullføre ei forklaring til Viktor om kvifor koronaviruset gir symptom som tapt smaks- og luktesans. Treng du meir informasjon kan du lese denne artikkelen (tekna.no).

Å vaske seg med handsprit fungerer berre mot enkelte typar virus. For eksempel øydelegg handsprit koronaviruset, men ikkje noroviruset (som gir omgangssjuke). Kvifor er det slik?

Kvifor er det slik at såpe fjernar både koronviruset og noroviruset.

Kva er styrkar ved denne modellen? 

Samanlikn grafane frå første og andre gong viruset kjem inn i kroppen. Kva er den viktigaste skilnaden på korleis kroppen reagerer den andre gongen viruset kjem inn i kroppen?

Bruk dei to grafane til å beskrive korleis vi kan bli immune mot virus.

Viktor lurar på korleis kroppen taklar koronaviruset. Bruk det du har lært til å skrive ei forklaring til Viktor. Her er nokre ord du bør ha med i forklaringa: antistoff, drepeceller, tung pust, feber og hugseceller.

Tenk deg at du skal forklare Viktor korleis immunforsvaret kjempar ned koronaviruset. Kva for ein modell trur du vil fungere best?

Virus kan mutere. Kva betyr det?

Kva trur du kan skje med immuniteten dersom viruset endrar seg veldig mykje?

Kva veit du frå før? List opp alle tiltaka for å hindre spreiing av koronaviruset som du veit om. Tenk på tiltak knytt til skule, fritid, reiser og butikkar.

Ein del ønsker å bli smitta av koronaviruset så fort som mogleg, slik at dei blir ferdige med sjukdommen. Kvifor er ikkje dette ein god idé?

Køyr simuleringa tre gongar for kvar av følgjande situasjonar:

• inga tiltak
• munnbind
• avstand på ein meter 

Noter i tabellen talet på smitta for kvar køyring, og rekn ut gjennomsnittet.

Simuleringa av smittespreiinga gjengjev ikkje røynda nøyaktig, og det er gjort nokre forenklingar. Vi kan seie at desse forenklingane er avgrensningar ved modellen. Kva er det simuleringa IKKJE viser? 

Vel ut to tiltak frå lista som du meiner er gode og eitt tiltak som du meiner ikkje er godt. Grunngi vala dine ut frå smitteeffekt og tiltaksbyrde.

Viktor er usikker på om smitteverntiltak hjelper. Tenk deg at du sit i ungdomsrådet i kommunen din. Kva for nokre råd for å hindre smittespreiing ville du ha gitt til befolkninga i kommunen din? Bruk både det du har lært av simuleringa og lista frå Folkehelseinstituttet.

Kva er ein vaksine? Bruk det du kan frå før når du svarar på oppgåva.

Kva trur du skjer om ein person får alvorlege biverknadar av vaksinen mens vaksinen er under testing eller etter at vaksinen er godkjend?

«Bestemor seier at ein kan døy av vaksine.»

Er det eit godt eller dårleg argument? Grunngi svaret.

Tenk deg at du er ein person som ikkje toler vaksine. Kvar trur du det er best å vere? I situasjon 1 eller situasjon 2. Grunngi svaret.

Kvifor er det viktig å oppnå flokkimmunitet?

«Eg treng ikkje å ta vaksine fordi det er så mange andre som tek det, og da blir vi kvitt pandemien same kva.»

Er det eit godt eller dårleg argument? Grunngi svaret.

Skriv eit svar til Viktor, og føreslå tre argument for å ta vaksine.